Từ góc nhìn của nhà tích hợp hệ thống

Thưa ông, tại sao trong thời gian gần đây, vấn đề kiểm toán năng lượng lại cuốn nhiều sự quan hoài của giới đầu tư đến vậy?   - Trong bối cảnh nền kinh tế đang ngày càng phát triển, vấn đề kiểm toán năng lượng không còn là vấn đề của riêng ngành hay lĩnh vực nào mà đã trở nên ngày càng phổ thông, đặc biệt với tình trạng bộc trực thiếu hụt năng lượng như giờ. Năng lượng nói chung và điện năng nói riêng được coi như là nguồn lực vận hành chính cho từ cao ốc, tòa nhà văn phòng, nhà dân dụng, trọng tâm thương mại đến các nhà máy công nghiệp do vậy việc làm sao để quản lý hiệu quả tài nguyên này là một trong những vấn đề đau đầu của mọi DN. Thực tại cho thấy, chi phí điện năng là một khoản chi lớn thường chiếm tới 25% uổng vận hành của một DN, thế nên việc hà tiện năng lượng sẽ không chỉ giúp DN giảm thiểu tối đa được những hoài không đáng có mà còn đảm bảo kiểm soát hiệu quả vận hành của máy móc thiết bị trong tòa nhà. Kinh nghiệm của các nhà vận hành hệ thống cũng cho thấy rằng việc sử dụng các dụng cụ kiểm toán năng lượng ngày nay có thể giúp tằn tiện tới 30% năng lượng tiêu thụ của một DN hay tòa nhà. Chẳng những thế, vấn đề tiện tặn năng lượng còn có ảnh hưởng trực tiếp đến việc xếp hạng của tòa nhà. Để có một tòa nhà hạng A thì DN phải sở hữu được những chứng chỉ tương ứng, từ đó DN sẽ dễ dàng có được lợi thế cạnh tranh vững bền, cũng như sự ưu đãi của Chính phủ và chính quyền địa phương trong việc đầu tư xây dựng. Đây cũng là lý do vì sao mà chủ đầu tư thường phải đặc biệt chú tâm tới vấn đề này.   Là một người có kinh nghiệm nhiều năm trong ngành, ông có thể cho biết hiện trạng tình hình kiểm toán năng lượng ở các nhà cao ốc bây giờ tại Việt Nam?   - Ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, với mật độ các tòa nhà cao ốc văn phòng đang không ngừng gia tăng một cách chóng mặt, chủ đầu tư thường chi rất nhiều tiền cho việc xây dựng bề nổi của công trình hay lắp đặt các tiện ích công cộng. Tuy nhiên vấn đề quản lý năng lượng tại chính các tòa nhà này lại thường không được họ quan hoài đúng mức. Trong khi đó trên thế giới, vấn đề quản lý năng lượng hiệu quả đang dần trở nên một trong những tiêu chí được vận dụng khi xây dựng tòa nhà tại các nước tiền tiến như Đức hay Thụy Sĩ. Thiên hướng này cũng đang lan rộng tới cả những quốc gia phát triển trong khu vực như Singapore, Malaysia. Phần nhiều các công trình ở các TP này đều được đầu tư một hệ thống quản trị tòa nhà đương đại, trong đó tất các các thiết bị đều được vận hành tự động và xác thực bằng hệ iBMS (inteligent building management system) và người vận hành có thể dễ dàng giám sát và điều khiển toàn hệ thống từ trọng tâm điều hành. Công nghệ này không chỉ tích giao kèo bộ từ hệ thống công nghệ thông báo, truyền thông đến tự động hóa văn phòng mà còn xử lý linh hoạt các rủi ro trong quá trình vận hành của tòa nhà. Theo tính toán của các chuyên gia trong cơ quan Xây dựng của Singapore, các công trình xanh này có tổn phí đầu tư ban sơ lớn hơn khoảng 10% so với các công trình thường nhật nhưng hầu hết uổng này được bù đắp trong vòng 7 năm qua quá trình sử dụng. Kết quả là mỗi năm, có hàng triệu USD được tần tiện cho các chủ đầu tư xây dựng từ vận dụng kiến trúc xanh này. Ngược lại, ở Việt Nam, việc kiểm toán năng lượng mới chỉ dừng ở mức độ đánh giá năng lượng tiêu thụ của tòa nhà và lên lịch hoạt động cho các thiết bị trong tòa nhà mà chưa có các giải pháp thiết thực cho việc đồng bộ hóa các thiết bị của hệ thống cơ điện M&E trong tòa nhà. Trong khi đó, theo quy trình xây dựng hệ thống quản lý năng lượng thì đây mới chỉ là bước cơ bản trong cả quá trình này. Để tòa nhà có thể hoạt động với hiệu suất cao nhất, thì đòi hỏi các chủ đầu tư phải có trong tay đầy đủ các tham số, số liệu phân tích từ đó lên phương án xử lý sự cố hay bảo trì bảo dưỡng hiệu quả cho thiết bị của tòa nhà. Tuy nhiên việc các hệ thống này trong tòa nhà chạy riêng rẽ sẽ chẳng những không nâng cao được hiệu quả hoạt động của tòa nhà mà còn dẫn tới việc phao phí các tài nguyên chung. Tựu chung lại, ở Việt Nam, vấn đề quản lý năng lượng vẫn được giải quyết triệt để.   Vậy với những kinh nghiệm trong việc lắp đặt và khai triển các hệ thống kiểm toán năng lượng từ các công trình tầm cỡ nhà nước như Nhà Quốc hội, trọng tâm Thông tấn nhà nước…, theo ông, chủ đầu tư nên làm gì để đạt được kết quả tốt nhất?   - Như tôi đã nói ở trên, công cuộc kiểm toán năng lượng của một tòa nhà bao gồm nhiều công đoạn khác nhau trong đó việc đánh giá và giám sát hoạt động vận hành mới chỉ là bước trước hết trong cả quá trình này. Điều này đồng nghĩa với việc, nếu chủ đầu tư muốn thực hiện hiệu quả việc quản lý năng lượng thì họ phải áp dụng đồng bộ hệ thống quản lý tòa nhà (iBMS) cho công trình của mình ngay từ lúc ban sơ. Tuy nhiên, với những lo ngại về mức chi phí kèm theo sự thiếu tin cậy về trình độ công nghệ tại Việt Nam khiến cho các chủ đầu tư vẫn còn ngần ngại khi sử dụng giải pháp công nghệ này. Chúng tôi cũng nhận thức được điều đó khi đưa iBMS vào Việt Nam. Chính cho nên giải pháp chúng tôi đưa ra là một hệ thống công nghệ được phát triển định hướng dựa trên sự kết hợp trực tiếp cùng nhiều hãng đi đầu trong ngành công nghệ năng lượng như Honeywell, Schneider... Giải pháp này được định hướng để đặc biệt hiệp dành riêng cho thị trường Việt Nam, với đa số các tòa nhà được xếp hạng vừa và nhỏ, diện tích dưới 10.000m2 với một mức giá hợp lý. Với giải pháp này, hệ thống không chỉ được phân tách đánh giá một cách tổng thể tình cả các hạng mục M&E trong tòa nhà mà còn đưa ra những thưa về chừng độ dùng năng lượng, các lỗi mà các hệ thống M&E thường gặp phải dẫn tới việc dùng không hiệu quả (thí dụ như: Cảm biến bị sai số, lỗi quạt, lỗi các cầu dao…) để giúp chủ đầu tư có cái nhìn toàn thể hơn về hoạt động của tòa nhà từ đó lên các phương án bảo trì, bảo dưỡng cụ thể.   Xin cảm ơn ông!   Ninh Nhi (thực hành)